Milieuonderzoek: papier geen duurzaam alternatief voor kunststof verpakking

Voedselverpakkingen op papierbasis worden op de markt gebracht als een duurzaam alternatief voor plastic, hoewel ze meestal worden gecombineerd met plastic of andere chemische coatings, zelden gerecycled materiaal bevatten en wereldwijd ontbossing en industrieel waterverbruik in de hand werken. Dit blijkt uit het rapport van een coalitie van NGO’s bestaande uit het European Environmental Bureau, Zero Waste Europe, Fern, Environmental Paper Network en de Rethink Plastic Alliantie.

Wil je het rapport zelf lezen? Download het rapport hier.

Moeilijk te recyclen

Ondanks de perceptie van papier als een recyclebaar materiaal, wijst het rapport op de ernstige beperkingen van recycling voor voedsel- en drankverpakkingen op basis van papier. Deze verpakkingen worden bijna altijd gecombineerd met plastics of chemicaliën om ze waterdicht of vetbestendig te maken, wat het recyclingproces bemoeilijkt. In de praktijk betekent dit dat voedselverpakkingen vaak worden verbrand of gestort.

Ontbossing

Papieren verpakkingen zijn een van de belangrijkste oorzaken van ontbossing, zowel in Europa als wereldwijd. Ongeveer 90% van de papierpulp wordt gemaakt van hout, en de productie van papier is verantwoordelijk voor ongeveer 35% van alle gekapte bomen wereldwijd​. Deze productie heeft geleid tot waterschaarste, bosbranden en verlies aan biodiversiteit in diverse landen.

De grootste bron van verpakkingsafval

De productie van papier is een grote bron van afval. In 2020 werd er in de Europese Unie 32,7 miljoen ton afval gegenereerd door papieren verpakkingen, wat meer is dan het totale afval van de twee volgende grootste materiaalstromen, plastic (19,4%) en glas (19,1%), gecombineerd​. 

Veel water nodig

De productie van papier is een water intensief proces, waarbij grote hoeveelheden water worden gebruikt voor verschillende fasen van de productie, zoals het pulpen van hout, het bleken van de pulp en het uiteindelijke vervaardigen van papier. De waterbehoefte van papierfabrieken leidt tot waterschaarste in regio’s waar waterbronnen al onder druk staan. Volgens het rapport zorgt de aanwezigheid van papierfabrieken in bijvoorbeeld Brazilië en Denemarken er al aantoonbaar voor dat omliggend bebost gebied bedreigd is door een watertekort. 

Plastics vervangen door papier is niet de oplossing

Het rapport benadrukt het belang van het herzien van de EU-regelgeving inzake verpakkingen en verpakkingsafval (PPWR) om een einde te maken aan het verspillende model van papieren wegwerpverpakkingen. Het pleit voor het bevorderen van goed ontworpen hergebruik systemen, in plaats van het simpelweg vervangen van plastic door papier, dat niet de duurzame oplossing blijkt te zijn die veel mensen denken dat het is.

Wil je het rapport zelf lezen? Download het rapport hier.

Wil je over dit onderwerp meepraten? Dat kan via LinkedIn.